Welke materialen zijn geschikt voor grafmonumenten?*
Nederland heeft een zeeklimaat. Veel regen en andere nattigheid komt op ons af. Het gevolg hiervan is: alles buiten in weer en wind of onder bomen wordt na een tijd groen bedekt door mos en algen. Vorst in de winter doet de rest. Bij ontwerp van een duurzaam grafmonument probeer ik daar rekening mee te houden.
Kleur is vooral iets voor toepassing in schilderijen: een goed beeld met sculpturale kwaliteiten werkt met tonaliteit - schaduwwerking door reliëf - en kan alle mogelijke weersinvloeden met gemak aan.
Wilt u graag een mooie witte of roze steen? Of een kiest u liefst gepolijste graniet met opvallende kleuren? (Niet doen: kies groen -
wees de problemen voor!) Mos op een ruw rotsblok is dan ook veel minder storend dan op een spiegelglad monument. Vooral in een zwart-wit foto kan de kwaliteit van een beeld afgelezen worden. Vroeger gebruikte men bijvoorbeeld veel reliëf in het werk, zoals pinakels, uitkragende sierlijsten, of met diepe kapsporen gebouchardeerde natuursteen. Zulke hoogte- en diepteverschillen zorgen voor een divers microklimaat. En in strijklicht voor kleurverschil. Deze monumenten worden niet voor niets op stedelijke erelijsten gekoesterd.
Twee bemoste zwerfstenen behouden ook groen hun kwaliteit.
We voeren in Nederland een voortdurende strijd tegen het water, ook uit de lucht: De lage landen worden niet alleen belaagd door rivier en zee: mist: condens en neerslag zijn eveneens een bron van nattigheid. Algen en korstmossen gedijen voortvarend in zo'n milieu. Ook op glanzend gepolijst graniet.
Q: Hoe nu daarmee om te gaan?
RE: 4x per jaar poetsen en schoonmaken of een alternatief: de juiste materiaalkeuze die door zijn eigen kwaliteiten overeind blijft in de natuur!
Voorstellen voor andere duurzame materialen dan het compromisloze hoog-glanzende graniet, bijvoorbeeld beton, glas, hardhout klasse 1 (met fsc-keurmerk) of keramiek voor grafzerken en grafmonumenten kunt u hierna vinden.
natuursteen op een graf
- arduin of hardsteen - basalt - diabas - dolomiet - graniet - marmer - keien -
Blauw-grijze Belgische hardsteen
Wordt het glimmende graniet of marmer op het graf of kiest u voor een ander materiaal? Men mag tegenwoordig namelijk best afwijken van de nog immer overheersende glanzende norm in het reguliere grafwerk.
Hoogglans? Dat betekent gedurig poetsen om die spiegelglans op uw zwarte graniet te behouden. Iets minder besmettelijk en veel fraaier is deze graniet indien mat 'gezoet'.
Ofwel kiezen voor een ontwerp dat juist mooi in de tijd mos-overgroeid veroudert: een ruwe zwerfsteen kan dan als basis of naamdrager dienen. Of ziet u een mooie gekapte struktuur op hardsteen (arduin) voor zich? Wat te denken van een penning van diabas of van beeld van groene dolomiet-natuursteen?
Stageadres voor natuursteenbewerking
S-BB goedgekeurd stageadres: stageplaatsen beschikbaar voor aankomend steenhouwer, beeldhouwer, ontwerper in de leer. Docenten op zoek naar stagemogelijkheid voor leerlingen met ambachtelijke vaardigheiden? Neem contact op via telefoon of email!
metaal voor buitenbeelden
- brons - cortenA-staal - koper - r.v.s. - zink -
Weervast cortenA staal bewerken met de pit (autogeen)
In de natte jaargetijden komt dus snel forse mosgroei op vrijwel alle materialen. Aanzienlijk minder aangroei
vindt plaats op beelden en elementen van zink of koper (cu) en brons (bevat 80% koper) omdat deze metalen giftig zijn voor veel algen.
Maar wie durft nog het (half)edelmetaal brons onbeheerd in de openbare ruimte van een begraafplaats te gebruiken?
Welk metaal is een alternatief?
Hier kan rvs/roestvrijstaal/roestvaststaal voor buitenbeelden een een oplossing bieden.
Bij ontwerpen van een monument gebruik ik graag niet voor-de-hand liggende oplossingen. Bijvoorbeeld oranje-rood geoxideerd cortenstaal of weervaststaal zorgt voor eigenzinnige monumenten. De Tijd komt het patina van zulk een beeld alleen maar ten goede!
Glas, hout, en beton voor grafbeelden(detail)
beton voor grafbeelden
Beton of kunststeen wordt meestal gegoten in een mal en krijgt dan de huid en vorm van deze mal mee. Beton: het klinkt misschien goedkoop maar de kosten van een eenmalig te gebruiken complexe bekistingsmal kunnen aardig oplopen.
zie: beton voor grafbeeldenglas op een graf
Een eenvoudige glasplaat met letters erin gezandstraald op een graf in een grindbed is zo nog geen beeld met ruimtelijke eigenschappen. Dat doen we dus niet. Glas kan wel bijvoorbeeld worden toegepast in de vorm van een glasapplicatie: middels het lijmen van meerdere lagen glas met epoxyhars is een dik blok glas als beeld meteen een stuk spannender.
zie: (gelijmd) glas op een grafduurzaam hout als grafmateriaal
Hardhout klasse 1 is heel geschikt voor toepassing bij een grafmonument. Dit hout heeft geen behandeling nodig met losspringende verf of afbladderende vernis maar vergrijst met een natuurlijk patina. Zorg er wel voor dat het hout goed kan drogen, dus liefst iets boven het 'maaiveld' opstellen.
zie: hout als grafmateriaal
keramiek (terracotta) op een graf
Chinees terracotta leger (detail)
Keramiek is een lokaal te vinden grondstof -in tegenstelling tot graniet. Het is gebakken klei, en wordt al duizenden jaren over de gehele wereld toegepast. Het is geschikt buitenmateriaal voor bestrating, dakpannen, huizen en natuurlijk ook voor grafmonumenten (denk aan het Chinese keizerlijke terracotta-leger).
zie: keramiek (terracotta) op een graf
***
* Uitsluitend met hoogwaardige materialen kan een robuust, slijtvast en duurzaam graf gemaakt worden!
